2024-10-07 //Wstecz
12-13 października 2024 roku. Miejscowość Czarna Góra i położone na jej terenie wzniesienie Litwinka w roku 1923 były świadkami ważnego wydarzenia związanego z historią polskiego lotnictwa, a w szczególności lotnictwa bezsilnikowego, nazwanego w czasach późniejszych szybownictwem.
Ponieważ
nigdy wcześniej, nikt nie organizował takich zawodów w Polsce ich
organizacja nastręczała wiele problemów. Początkowo planowano, że ta
pierwsza lotnicza impreza odbędzie się na wiosnę 1923 roku, ale brak
szybowców spowodował przesunięcie zawodów na okres jesienny. Kolejnym,
niezmiernie ważnym problemem było znalezienie odpowiedniego miejsca do
rozegrania zawodów. Relacja ze „Skrzydlatej” z października 1938 r tak
oto opisała przebieg poszukiwań: „ W sierpniu gotowych było 9 szybowców:
po dwa z Warszawy, Poznania, Bydgoszczy i Lublina, jeden zaś z
Suchedniowa. (…) Zbudować szybowce, to była tylko połowa problemu.
Trzeba było poza tym znaleźć odpowiednie teren do lotów. 15 sierpnia
1923 wyjechała z Warszawy do Zakopanego grupa przyszłych szybowników z
hasłem: Jedziemy robić konkurs w Tatrach!”. Nazajutrz rozbito namiot na
znanej bywalcom górce Antałów, położonej w samym osiedlu, ale piloci nie
zgodzili się tu latać. Na poczekaniu rozpoczęto poszukiwania jakiegoś
innego terenu w dniu 17 sierpnia A.Karpiński, J.Wędrychowski i W.Ulass
udali się na poszukiwania na … Czerwone Wierchy! Nic jednakże
„odpowiadającego” nie znaleźli . 19-go sierpnia A.Karpiński
bezskutecznie penetrował zbocza Gubałówki. Wreszcie 22 sierpnia zgodzono
się na Czarną Górę koło Białki Tatrzańskiej. Uroczyste otwarcie zawodów
nastąpiło 30 sierpnia 1923 roku o godz. 15:00 konkurs rozegrany został w
terminie od 28 sierpnia do 13 września.
Jak doniosłe było to wydarzenie, możemy przekonać się
sięgając do ówczesnej prasy "Kurier Poznański” 10 sierpnia 1923 roku
donosił: "Wszystkie zapisane do konkursu płatowce (zapisano 14,
wystartowało 9) nie tylko, że zbudowane są w Polsce, ale i według planów
i pomysłów polskich konstruktorów (...) Specjalnie trzeba podkreślić w
nadchodzącym konkursie dwie okoliczności, z których słusznie możemy
czerpać zadowolenie ambicji narodowych. Po pierwsze urządzając ten
konkurs - Polska staje na czwartym miejscu (po Niemczech, Francji i
Anglii) w rzędzie państw, które lotem bezmotorowym się zainteresowały.
Po drugie konkurs ten zawdzięczamy inicjatywie prywatnej instytucji,
jaką jest poznański Związek Lotników Polskich, a wszystkie aparaty
budowane są własnym kosztem konstruktorów.”
Pierwsze trzy próbne loty podczas zawodów, wykonał
Tadeusz Karpiński na szybowcu Akar. Pierwszy lot trwał 68 sekund, drugi
24 sekundy , trzeci lot trwał 37 s. Na starcie stanęło ostatecznie
dziesięciu pilotów przy czym dwóch pilotów latało na jednym szybowcu
typu Akar. Szybowce uczestników konkursu ulokowane zostały w trzech
namiotach lotniczych na zachód od zbocza, tuż za rzeką Białką. Starty
przeprowadzano przy użyciu liny wzlotowej.
Regulamin zawodów przewidywał rozegranie trzech
konkurencji długotrwałości lotu, przelotu i żaglowania. Na uwagę
zasługuje lot wykonany przez Tadeusza Karpińskiego w dniu 1 września,
który trwał 165 s. Start nastąpił podczas wichury poprzedzającej burzę, a
lądowanie nastąpiło z powodu gwałtownej ulewy. Zawody były przerwane
zmienna pogodą. Ostatecznie pierwsze miejsce w zawodach zajął Tadeusz
Karpiński na szybowcu Akar. Warto wspomnieć, że w kwietniu 1924 roku na
Babiej Górze na szybowcu tym pilot Karpiński ustanowił nowy rekord
szybowcowy. Rekordowy lot wynosił 4 minuty i 5 sekund przy osiągnięciu
wysokość 50 metrów.
Pierwsze Krajowe Zawody Szybowcowe rozegrane w 1923 roku zapoczątkowały rozwój szybownictwa w Polsce.
Członkowie i sympatycy Aeroklubu Nowy Targ, chcąc
upamiętnić to ważne wydarzenie z historii polskiego lotnictwa
organizowali w poprzednich latach zloty zabytkowych szybowców. Po
zeszłorocznych obchodach 100. lecia tych wydarzeń zmieniamy nieco formę
organizacyjną, w kierunku PIKNIKU SZYBOWCOWEGO.
Pozostają z nami zawody długotrwałości lotu zabytkowych
szybowców w starcie z lin gumowych, a dochodzi prezentacja w locie
najnowocześniejszych konstrukcji.
W 1923 r. ukazana się także pierwsza polska książka na
temat szybowców, inż. Piotra Tułacza” Lot żaglowy i aparaty żaglowe”,
która stała się impulsem do rozbudzenia zainteresowania szybownictwem.
Autor w niej napisał „Nie chcemy snuć fantazji, chociaż są one tak
pociągające, obawiamy się żeby rzeczywistość nie skompromitowała nas,
realizując więcej, aniżeli nawet geniusz Vernego mógł wyobraźnią objąć.
Pod względem technicznym, lot żaglowy doprowadzi do nadzwyczaj
ekonomicznych płatowców, o niebywałej doskonałości formy.”
Czy słowa Piotra Tułacza z 1923 r. sprawdziły się


Widzimy się na Litwince 12-13 października 2024 roku.
Kontakt do organizatorów:
*Marek Lijewski, nr tel. 609 153 960, e-mail: aeroklub@nowytarg.pl
*Jakub Świst, nr tel. 511 197 516, e-mail: jsjantar@gmail.com
HARMONOGRAM PIKNIKU:
Sobota 12.10.24
10:00- 14:00 Starty szybowców z lin gumowych (Mucha 100, Mucha Std, Lis, Pirat, K6, Gapa)
14:00- 15:00 Wystawa stateczna szybowców, starty lotni
15:00- 16:00 Pokazy w locie nowoczesnych szybowców:
ASH25- Sebastian Kawa
ASH25- Artur Dębiński, Aleksander Godzidło- Godlewski
JS3- Zdzisław Bednarczuk
Puchacz (akrobacja)- Jakub Wielkiewicz
Gapa- Michał Ombach
Straton D8- Józef Statoń- Tutoń
2x Super DIMONA- Andrzej Duszyński, Maja Kwiek
Niedziela 13.10.24
10:00- 14:00 Starty szybowców z lin gumowych (Mucha 100, Mucha Std, Lis, Pirat, K6, Gapa)
14:00- 15:00 Wystawa stateczna szybowców, starty lotni
15:00- 16:00 Pokazy w locie nowoczesnych szybowców:
ASH25- Sebastian Kawa
ASH25- Artur Dębiński, Aleksander Godzidło- Godlewski
JS3- Zdzisław Bednarczuk
Puchacz (akrobacja)- Jakub Wielkiewicz
Gapa- Michał Ombach
Straton D8- Józef Statoń- Tutoń
2x Super DIMONA- Andrzej Duszyński, Maja Kwiek
16:05- 16:30- Rekonstrukcja walki powietrznej 6 samolotów z zespołu Retro Sky Team
16:30- 16:40- Akrobacja samolotowa- Gyula Vari z zespołu Retro Sky Team
Informacja dla widzów:
-Wstęp wolny,
-Podczas trwania pikniku realizowane będzie program edukacyjny dla dzieci pod nazwą „Smyki na start”,
-Parking Pikniku- pod wyciągiem narciarskim Czarna Góra-
Koziniec (dojazd darmowy na szczyt wzniesienia i powrót zapewnia
organizator Aeroklub Nowy Targ),
- Na szczycie góry w trakcie pikniku otwarta karczma widokowa Grapa Ski.
Uwaga
Utrudnienia na drodze dojazdowej spowodowane remontem
drogi, wdrożony ruch wahadłowy, zalecamy wcześniejsze zaplanowanie
dojazdu.